ΜΠΙΖΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Περιγραφή

• Από το 1982, πριν συμπληρώσει τα τριάντα του χρόνια, βρίσκεται συνεχώς μέσα σε μεγάλα νοσοκομεία, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Η ζωή του είναι ταυτισμένη με την άσπρη ποδιά του γιατρού και βιώνει τη δουλειά του ως «αποστολή» και «ευτυχία». Σαράντα ολόκληρα χρόνια μετά, όταν μιλάει για το επάγγελμά του, δίνει την εντύπωση πως τώρα ετοιμάζεται να σταδιοδρομήσει μέσα στα χειρουργεία, καθώς χρησιμοποιεί συνεχώς την λέξη «πάθος» για να περιγράψει αυτό που ζει καθημερινά.

  Ο Ομότιμος καθηγητής ΩΡΛ Ιωάννης Μπιζάκης, Διευθυντής της Α ΩΡΛ Κλινικής του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, δεν είναι από τους ανθρώπους που ανοίγονται κατευθείαν. Δίνει την αίσθηση του «απόμακρου», του ανθρώπου με τον οποίο μπορείς να μιλήσεις μαζί του μόνο για τα απαραίτητα. Ανήκει σε αυτή την κατηγορία των ανθρώπων που είναι «ταγμένοι» σε αυτό που κάνουν. Είναι κάτι που το αντιλαμβάνεσαι μόλις τον συναντήσεις για πρώτη φορά, μέχρι ο ίδιος να αποφασίσει να δείξει και την άλλη όψη της ψυχοσύνθεσης του, ένα ψηφιδωτό εμπειρίας, γνώσης και προσφοράς, το οποίο χρωματίζεται έντονα από τη στάση του απέναντι στη ζωή.

  Με ρίζες από την Ικαρία, το νησί της μακροζωίας στο οποίο κατοικεί η μητέρα του σε ηλικία 91 ετών σήμερα, γιος δημοσίου υπαλλήλου, γύρισε από μικρός πολλά μέρη στην Ελλάδα και βρέθηκε στη Λάρισα «εξαιτίας πολλών συμπτώσεων», όπως λέει ο ίδιος. «Δυο καλοί μου φίλοι, ο Κώστας Μαλίζος και ο Κώστας Γιαννούκας ήταν αυτοί που με έπεισαν να εγκαταλείψω την Κρήτη και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ηρακλείου για να έρθω στη Λάρισα και να αναλάβω να οργανώσω την ΩΡΛ κλινική, καθώς εκείνη την εποχή δεν υπήρχε σχεδόν τίποτα», μου εκμυστηρεύεται, γυρνώντας τον χρόνο πίσω.

  Ο κ. Μπιζάκης κάθεται απέναντι μου σε μια μεγάλη, τεχνοκρατική αίθουσα συσκέψεων στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας και τον καλώ σε μια αφήγηση του ταξιδιού του, το οποίο ξεπερνά τον κόσμο της ιατρικής, ενώ είναι ταυτισμένο απόλυτα με αυτήν. «Πώς γίνεται κάτι τέτοιο;», αναρωτιέμαι καθώς τον ακούω προσεκτικά να ξεδιπλώνει τις σκέψεις του, με μάτια που σπινθηρίζουν σαν έφηβος που ξεκινάει τώρα τη μάχη της ζωής.

  «Στο Ηράκλειο είχε ξεκινήσει μια κουβέντα για το πόσο καλό θα ήταν να έρθω στη Λάρισα, ώστε να βοηθήσω και να δώσω μια ώθηση στην ΩΡΛ κλινική του Πανεπιστημιακού. Αναλογίζομαι λοιπόν, μετά από τόσα χρόνια πως έπραξα ορθώς. Έδωσα πολλά στον τόπο αυτό αλλά εισέπραξα αγάπη και εκτίμηση. Κάνοντας έναν απολογισμό της ζωής μου, νιώθω πλήρης, μετά από όλον αυτόν τον αγώνα που δώσαμε εδώ στη Λάρισα. Τα ώριμα μου χρόνια τα προσέφερα μέσω της δουλειάς μου στη Λάρισα, στη Θεσσαλία και αισθάνομαι απολύτως ικανοποιημένος που η Πανεπιστημιακή κλινική είναι πρότυπο για ολόκληρη την Ελλάδα και όχι μόνο. Αισθάνομαι, δε, ακόμα μεγαλύτερη ικανοποίηση επειδή άνοιξα το δρόμο σε πολλούς νέους επιστήμονες, σε πολλά νέα παιδιά», μου αφηγείται ο ίδιος καθώς του ζητώ να κάνει έναν πρώτο απολογισμό του έργου του.

  «Στη ζωή παίρνεις ό,τι δίνεις. Δίνεις αγάπη, θα πάρεις αγάπη. Δίνεις έργο, θα πάρεις αναγνώριση. Βρέθηκα στη Λάρισα σε ηλικία 55 ετών, ξεκίνησα από την αρχή και πέτυχα, μαζί με τους συνεργάτες μου», συμπληρώνει, χρησιμοποιώντας μια λέξη που μέχρι το τέλος της συζήτησης μας θα διαπιστώσω πως χρησιμοποιεί συχνά: «συνεργάτες».

  Γιατί κάποιοι γιατροί πετυχαίνουν και κάποιοι όχι; Γιατί κάποιοι άνθρωποι πετυχαίνουν και κάποιοι όχι;  

  Αυτό δεν είναι μια απλή απάντηση. Αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι πώς κανείς δεν γνωρίζει πότε θα περάσει το τρένο γι αυτόν. Είναι βέβαιο πως θα περάσει, αρκεί να έχεις έτοιμη τη βαλίτσα σου για να ανεβείς. Τότε θα έχεις πετύχει.

  Αρκεί όμως αυτό;

  Όχι. Εγώ για παράδειγμα άφησα μια βολεμένη ζωή στο Ηράκλειο για να έρθω στη Λάρισα και να αναλάβω την πρόκληση. Η ζωή θέλει και τα ρίσκα της. Θέλει μια «κουζουλάδα» που λένε και στην Κρήτη.

  Αναρωτιέμαι, γιατί γιατρός;

  Ήμουν καλός μαθητής στη Θεσσαλονίκη όπου βρισκόμασταν τότε με την οικογένεια μου. Μια φίλη του πατέρα μου, γυναικολόγος ήταν, μου έφερε ένα βιβλίο, το οποίο πραγματεύονταν την ιστορία ενός γιατρού. Θυμάμαι πως με εντυπωσίασε τόσο που από τότε αποφάσισα να γίνω κι εγώ γιατρός. Το ανακοίνωσα στους δικούς μου, ο πατέρας μου δεν ήταν τόσο θετικός, προτιμούσε τις σπουδές στο Πολυτεχνείο, αλλά φυσικά το αποδέχθηκε. Έτσι λοιπόν έδωσα εξετάσεις και πέρασα…

  Και γιατί επιλέξατε την ειδικότητα του ΩΡΛ;

  Μου άρεσε πολύ η γενική χειρουργική. Ένα βιβλίο ενός πολύ γνωστού καθηγητή και μακρινού μου συγγενή, του κ. Χελιδώνη, ήταν αυτό που μου άνοιξε το δρόμο σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ειδικότητα…

  Και δύσκολη…

  Ναι, πρόκειται για μια πολύ δύσκολη ειδικότητα

  Πού έγκειται η δυσκολία της;

  Στο ότι έχεις να κάνεις με πολλές και πολύ μικρές ανατομικές περιοχές, οι οποίες γειτνιάζουν με τον εγκέφαλο και με άλλα όργανα, ενώ είναι πολύ εύκολο να προκύψουν επιπλοκές. Επίσης είναι πολύ δύσκολη η εκπαίδευση των νέων επιστημόνων. Πρόκειται για μια ειδικότητα που απαιτεί και ικανότητα χειρουργική ανοιχτού πεδίου, όπως ο τράχηλος για παράδειγμα, αλλά και σε πολύ μικρά και περιορισμένα πεδία, όπως το αυτί και η μύτη.

  Μιλάμε για μια ειδικότητα που σχετίζεται άμεσα με τις ανθρώπινες αισθήσεις…

  Ναι, ακριβώς! Με την όραση, την ακοή, την όσφρηση… Μιλάμε για χειρουργική κεφαλής και τραχήλου, δηλαδή τα πάντα πλην του εγκεφάλου.

  Να σας επαναφέρω, για λίγο στο παρόν… Εδώ στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας μου δίνετε την εντύπωση μιας νέας αρχής…

  Θα ήθελα να σας πω εξ’ αρχής πως θεωρώ τυχερή τη Θεσσαλία και ιδιαίτερα τη Λάρισα που διαθέτει τέτοιο ιδιωτικό νοσοκομείο. Δε νομίζω πως υπάρχει άλλη πόλη στην Ελλάδα, πέρα από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, που να διαθέτει ένα ιδιωτικό νοσοκομείο τέτοιου επιπέδου. Ιδιωτικές κλινικές μπορείς να βρεις και αλλού, αλλά ιδιωτικό νοσοκομείο που να σου παρέχει την ασφάλεια να χειρουργήσεις όλα τα περιστατικά, να διαθέτει ΜΕΘ, αξιόλογους συναδέρφους με τους οποίους μπορείς να ανταλλάξεις απόψεις και να συνεργαστείς, υπάρχει μόνο εδώ. Σκεφτείτε πως βρίσκομαι στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας ένα χρόνο και έχω βάλει περιστατικά όλης της γκάμας της ΩΡΛ επειδή ακριβώς υπάρχει απόλυτη ασφάλεια και ικανότητα. Ασφάλεια και για μένα και για τον ασθενή. Έχω επιλέξει καλούς συνεργάτες, έχουν έρθει επίσης μαζί μου και παλιοί μου συνεργάτες και έτσι έχουμε καταφέρει να φτιάξουμε μια πρότυπη κλινική ΩΡΛ μέσα στο νοσοκομείο. Θα ήθελα φυσικά να σημειώσω πως εδώ στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας ό,τι ζητήσαμε μας το έδωσαν. Η διοίκηση είναι δίπλα μας και πλέον αισθάνομαι πως μπορώ να κάνω τα πάντα.

  Έχετε μια εξειδίκευση, απ’ όσο γνωρίζω, στον θυρεοειδή. Ξέρω πως μειώνονται ολοένα και περισσότερο τα περιστατικά που επιλέγουν μια άλλη πόλη για να πραγματοποιήσουν μια επέμβαση τέτοιου είδους.

  Η ιστορία με την αφαίρεση του θυρεοειδούς είναι μια «πονεμένη ιστορία». Δεν σημαίνει πως όλοι οι ΩΡΛ μπορούν να προχωρήσουν σε μια τέτοια επέμβαση, όπως επίσης δε σημαίνει πως μια τέτοια εγχείρηση μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από τον ειδικά εκπαιδευμένο χειρουργό, ειδικά από τη στιγμή που τις όποιες επιπλοκές θα κληθεί να τις διαχειριστεί ένας ΩΡΛ. Οι αμερικανοτραφείς είναι αυτοί που συνήθως ασχολούνται πολύ με τον θυρεοειδή. Είχα την τύχη να το σπουδάσω το αντικείμενο στην Αμερική, από έναν καθηγητή μου που θεωρείτο εκ των κορυφαίων στο αντικείμενο και κατόπιν στο Ηράκλειο, όπου πραγματοποίησα πάρα πολλές επεμβάσεις. Στη Λάρισα ο κόσμος με αγκάλιασε, εκπαίδευσα και πολλούς νέους συναδέρφους. Εδώ στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας μαζί με τον κ. Κοραή, τον κ. Γιάγκα και τους υπόλοιπους της ομάδας μας προχωρούμε σε εγχειρίσεις αφαίρεσης του θυρεοειδή και μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως πλέον δεν συντρέχει κανένας απολύτως λόγος να ταξιδέψει ένας ασθενής σε οποιαδήποτε άλλη πόλη για μια τέτοια επέμβαση. Άλλωστε εδώ πλέον χειρουργούμε και ασθενείς από άλλες πόλεις, ακόμα και από Αθήνα και Θεσσαλονίκη που μας εμπιστεύονται για την αντιμετώπιση του προβλήματος τους.

  Κύριε καθηγητά αν επαναλαμβάναμε αυτή την συζήτηση σε τρία χρόνια από τώρα, τι θα θέλατε να έχει συμβεί για να μου δηλώσετε «ικανοποιημένος και ευτυχισμένος»;

  Θα ήθελα να συνεχίσουν οι γιατροί που ακολουθούνε, να συνεχίσουν οι συνεργάτες μου και να κάνουν ακόμα πιο επιτυχημένα πράγματα. Εδώ έχουμε χειρουργήσει ήδη πολύ δύσκολα περιστατικά. Είμαι σίγουρος πως θα υπάρξει μεγάλη πρόοδος.

  Μιλάτε συνεχώς για τους νέους επιστήμονες. Πριν λίγες μόλις μέρες ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων. Χαρές, όνειρα… Ποια συμβουλή θα δίνατε σε ένα νέο παιδί που ετοιμάζεται να μπει στον μαγικό κόσμο της ιατρικής;

  Θα έδινα τη συμβουλή που έδωσα και στην κόρη μου. Η κόρη μου ήθελε κι αυτή να γίνει γιατρός, χωρίς φυσικά να την επηρεάσω εγώ στο κατ’ ελάχιστο. Την ιατρική λοιπόν πρέπει να την αγαπάς. Στην ιατρική δεν πρέπει να πας για να βγάλεις χρήματα ή για να κάνεις όνομα. Αν θέλεις κάτι τέτοιο μάλλον θα πρέπει να διαλέξεις άλλο επάγγελμα. Στην ιατρική θα πρέπει να ζεις γι’ αυτό που κάνεις. Είναι τόσο κοπιαστική η δουλειά αυτή, χρειάζεται διαρκή επιμονή και υπομονή. Απαιτεί πλήρη αφοσίωση. Δεν σταματάς ποτέ να διαβάζεις, να μαθαίνεις. Πρέπει να το αγαπάς αυτό που κάνεις με πάθος. Και φυσικά να έχεις όραμα. Για παράδειγμα, τώρα που εδώ στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας περιμένουμε να έρθει ένα ρομπότ, εγώ είμαι αυτός που λέω στους νεότερους να πάνε να εξειδικευτούν για να είναι έτοιμοι. Άλλωστε, ο ρόλος της τεχνολογίας θα είναι καταλυτικός για το μέλλον και της ιατρικής.

  Ένα νέο παιδί θα πρέπει επίσης να γνωρίζει πως η ιατρική έχει και χαρές και λύπες. Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν επειδή ήσουν εσύ εκεί, υπάρχουν όμως και περιστατικά που παρά τις φιλότιμες προσπάθειες χάθηκαν. Ασχολούμαι πολύ με την ογκολογία και όπως καταλαβαίνετε οι χαρές και οι λύπες είναι συναισθήματα που εναλλάσσονται.

  Μέσα στα χειρουργεία μια ζωή. Ποια είναι αυτή η αίσθηση που μένει πάνω σας;

  Το χειρουργείο είναι ένας πόλεμος. Μια μάχη. Οφείλεις να είσαι σε πλήρη επιφυλακή όταν μπεις στο χειρουργείο, όσο μικρό ή μεγάλο, απλό ή σοβαρό να είναι. Πρέπει λοιπόν να είσαι έτοιμος για πόλεμο. Δεν συγχωρείται καμία ολιγωρία, καμία χαλαρότητα.

  Και η σχέση με τον ασθενή;

  Πρέπει να είσαι δίπλα στον άρρωστο. Να είσαι κοντά του. Οφείλεις να πάρεις το κρεβάτι σου και να κοιμηθείς δίπλα του, αν κάτι δεν πάει όπως θα έπρεπε.

  Αν γυρνούσατε τον χρόνο πίσω;

  Αν γυρνούσα τον χρόνο πίσω πάλι το ίδιο θα έκανα! Η δουλειά μου δίνει ζωή. Παίρνω οξυγόνο από τη συναναστροφή μου με τους νέους ανθρώπους. Μου αρέσει πολύ να διδάσκω τους νέους. Ξεκίνησα μαθαίνοντας και προχωρούσα. Εξακολουθώ να παραμένω σεμνός και ταπεινός. Όσο πιο πολλά χρόνια δουλεύει κανείς τόσο πιο σεμνός, μετρημένος και ταπεινός γίνεται. Συνειδητοποιούμε πόσο μικροί είμαστε. Δεν νοείται «Θεός» μέσα στο χειρουργείο. Προσωπικά συνεχίζω να μαθαίνω από τους νέους πάρα πολλά πράγματα. Μαθαίνω από τον οποιονδήποτε. Έχω ακόμα μεγάλη δίψα για τη δουλειά μου. Μόλις νιώσω ότι δε μπορώ άλλο, θα σταματήσω το επόμενο λεπτό. Πρέπει να ξέρεις πότε θα σταματήσεις.