To σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) ή αλλιώς σπαστική κολίτιδα, αποτελεί μια από τις πιο συνήθεις χρόνιες διαταραχές του πεπτικού συστήματος. Σύμφωνα με μελέτες, φαίνεται να επηρεάζει περίπου το 20% του πληθυσμού στις δυτικές κοινωνίες, ενώ αφορά κυρίως τις νεότερες ηλικίες κάτω των 40 ετών και τις γυναίκες, οι οποίες υπερέχουν έναντι των ανδρών με αναλογία 2:1.
Τι ακριβώς είναι, όμως, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου; Από τι προκαλείται, πως διαγιγνώσκεται και με ποιον τρόπο αντιμετωπίζεται; Στο παρόν άρθρο θα κάνουμε μια εισαγωγή για να λύσουμε τις απορίες αυτές, ενώ με μια επίσκεψη στο γαστρεντερολόγο σας θα εμβαθύνετε τη γνώση σας επί του θέματος και θα βρεθεί εξατομικευμένη προσέγγιση για το πρόβλημά σας.
Τι είναι το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου;
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια χρόνια διαταραχή του παχέος εντέρου που προκαλεί μια σειρά ενοχλητικών συμπτωμάτων στους ασθενείς, όπως κοιλιακός πόνος και κράμπες, φούσκωμα (τυμπανισμός), παραγωγή αερίων καθώς και επεισόδια δυσκοιλιότητας και διάρροιας, τα οποία μπορεί να συνυπάρχουν και να εναλλάσσονται μεταξύ τους. Άλλα σπανιότερα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει το ΣΕΕ είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η καταβολή και η ναυτία. Το εύρος και η συχνότητα εμφάνισης όπως και η ένταση των συμπτωμάτων αυτών, διαφέρει μεταξύ των ασθενών, με κάποιους να έχουν ελάχιστα και ελαφριά συμπτώματα, ενώ σε κάποιους άλλους να επηρεάζεται αρνητικά και σε σημαντικό βαθμό η ποιότητα ζωής τους.
Σημαντικό είναι να τονιστεί πως το ΣΕΕ αποτελεί μια καλοήθη διαταραχή, με την έννοια ότι δεν αποτελεί παράγοντα απειλητικό για τη ζωή. Παρόλα αυτά, θα πρέπει ο ασθενής να επισκέπτεται τακτικά το γαστρεντερολόγο του, ώστε να παρακολουθείται και να αξιολογείται η πορεία του, βρίσκοντας τρόπους που θα κατευνάσουν τα συμπτώματα και θα κάνουν τη ζωή του ευκολότερη.
Αιτίες που προκαλούν το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Δυστυχώς, παρότι η επιστημονική έρευνα μελετά εντατικά και για χρόνια τα αίτια που προκαλούν το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, δεν υπάρχει μέχρι και σήμερα ξεκάθαρη, επιστημονικά τεκμηριωμένη απάντηση. Οι θεωρίες πάντως που κυριαρχούν, υποστηρίζουν πως κάποιοι από τους παράγοντες που προκαλούν ΣΕΕ, μπορεί να είναι οι εξής:
- Τροφικές δυσανεξίες: εξαιτίας του ότι αρκετοί ασθενείς με ΣΕΕ έχουν αλλεργία ή ευαισθησία σε ορισμένα τρόφιμα, οι παράγοντες αυτοί μελετούνται ως πιθανά αίτια. Ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσουμε εάν υπάρχει πράγματι κάποια συσχέτιση μεταξύ των διαφόρων τροφών και του ΣΕΕ, είναι η συστηματική εξαίρεση ορισμένων ομάδων τροφίμων από την καθημερινή διατροφή για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, πάντα όμως υπό την επίβλεψη γαστρεντερολόγου.
- Ανώμαλες συσπάσεις του εντέρου: από όπου και πήρε την ονομασία του ο όρος σπαστική κολίτιδα. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι, αφενός οι συσπάσεις αυτές δεν εμφανίζονται σε όλους τους ασθενείς με ΣΕΕ και αφετέρου δεν έχει προσδιοριστεί εάν οι συσπάσεις αυτές αποτελούν αίτιο ή σύμπτωμα.
- Στρες: ο συνήθης ύποπτος. Το στρες κατηγορείται πως προκαλεί αρκετές σωματικές και λειτουργικές διαταραχές, μια εκ των οποίων και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Παρόλα αυτά, το πιθανότερο είναι πως το στρες δεν προκαλεί το ΣΕΕ, αλλά μπορεί να το ενεργοποιήσει ή να επιδεινώσει τη συμπτωματολογία.
- Γαστρεντερικές μολύνσεις: ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν ΣΕΕ μετά από κάποια γαστρεντερική μόλυνση, όπως γαστρεντερίτιδα, τροφική δηλητηρίαση ή σαλμονέλα. Μάλιστα, έχει διαπιστωθεί ότι η πιθανότητα εμφάνισης ΣΕΕ αυξάνεται κατά έξι φορές στις περιπτώσεις που ο ασθενής έχει προσβληθεί από κάποιου είδους τέτοια μόλυνση. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν η μόλυνση είναι εκείνη που προκαλεί το σύνδρομο, καθώς η πλειοψηφία των ασθενών δεν έχει ιστορικό παρεμφερών λοιμώξεων.
Διάγνωση
Καθώς υπάρχουν και άλλες εντερικές παθήσεις με κοινή συμπτωματολογία με το ΣΕΕ, ο επιβλέπων γαστρεντερολόγος συχνά παραπέμπει τον ασθενή στη διεξαγωγή ορισμένων βασικών εξετάσεων για να αποκλειστούν άλλες νόσοι, καθώς δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εξέταση που να προσδιορίζει εάν κάποιος πάσχει από το συγκεκριμένο σύνδρομο. Παράλληλα, ο ιατρός λαμβάνει πλήρες ιστορικό του ασθενούς και προχωρά σε κλινική του εξέταση, ενώ στις περιπτώσεις που κρίνεται σκόπιμο πραγματοποιούνται απεικονιστικός έλεγχος και ενδοσκόπηση του πεπτικού συστήματος (κολονοσκόπηση και γαστροσκόπηση), έτσι ώστε η διάγνωση που θα εξαχθεί να είναι ασφαλής.
Αντιμετώπιση & Θεραπεία
Καθώς το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου αποτελεί μια διαταραχή της οποίας τα αίτια είναι ακόμη απροσδιόριστα, ενώ παράλληλα η συμπτωματολογία μεταξύ των ασθενών ποικίλει, δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη θεραπεία για την αντιμετώπισή της. Ο επιβλέπων γαστρεντερολόγος, θα καθοδηγήσει και θα συμβουλεύσει τον κάθε ασθενή διαφορετικά, ανάλογα με τα συμπτώματα που παρουσιάζει καθώς και την ένταση αυτών. Οι πιο συνηθισμένες θεραπείες αντιμετώπισης του ΣΕΕ, είναι οι παρακάτω:
- Αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες: αρκετοί είναι οι ασθενείς που παρατηρούν έξαρση των συμπτωμάτων μετά από κάποιο γεύμα και για το λόγο αυτό μια από τις συνηθέστερες προτάσεις αντιμετώπισης του ΣΕΕ, είναι η αποφυγή συγκεκριμένων τροφών που επιδεινώνουν την κατάσταση και η πρόσληψη άλλων που βοηθούν το πεπτικό σύστημα. Ένα διατροφικό πλάνο που έχει αναπτυχθεί και έχει γίνει δημοφιλές εξαιτίας της αποτελεσματικότητάς του, είναι το FODMAP. Η συγκεκριμένη δίαιτα αποκλείει από τη διατροφή για ορισμένο χρονικό διάστημα μικρές αλυσίδες υδατανθράκων, οι οποίοι ευθύνονται για την εκδήλωση ενοχλήσεων σε πολλούς ασθενείς. Η αναγνώριση των τροφίμων που ενδέχεται να είναι προβληματικά για κάποιον ασθενή, καθώς και η δημιουργία του διαιτολογίου που θα ακολουθήσει, θα πρέπει να γίνεται αυστηρά από το γαστρεντερολόγο ή κάποιον ειδικό διατροφολόγο, ενώ δε θα πρέπει να ξεπερνάει σε διάρκεια τις έξι με οκτώ εβδομάδες, γιατί μπορεί να προκαλέσει διατροφικές ελλείψεις ή ανισορροπία στα βακτήρια του γαστρεντερικού συστήματος.
- Ψυχολογική υποστήριξη: αποτελεί ιδανική πρακτική σε περιπτώσεις ασθενών που αντιμετωπίζουν έντονες στρεσσογόνες καταστάσεις λόγω των συμπτωμάτων ή άλλων παραγόντων. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να ληφθεί ακόμη και αντικαταθλιπτική αγωγή.
- Φάρμακα: στις περιπτώσεις που ο ασθενής δεν παρουσιάσει κάποια σημαντική βελτίωση με την αλλαγή διατροφικών συνηθειών, συνίσταται η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής που θα ανακουφίσει από τα έντονα συμπτώματα. Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων προβιοτικά, αντιβιοτικά, σπασμολυτικά και αντιδιαρροϊκά.
Συμβουλές για μια φυσιολογική ζωή με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, το ΣΕΕ αποτελεί μια διαταραχή που μπορεί να καταστεί αρκετά ενοχλητική, σε βαθμό που σύμφωνα με έρευνα, οι ασθενείς με ΣΕΕ τείνουν να απουσιάζουν τρεις φορές περισσότερες από την εργασία τους σε σχέση με εκείνους που δεν αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα. Πως μπορεί λοιπόν, η ποιότητα ζωής με ΣΕΕ να γίνει καλή;
- Με συχνά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας
- Με τη λήψη τροφών χαμηλών λιπαρών
- Με την αποφυγή κατάποσης αέρα (μάσημα τσίχλας, ομιλία κατά τη διάρκεια του φαγητού)
- Με την ελάττωση του καφέ, του αλκοόλ και των ανθρακούχων ποτών/αναψυκτικών
- Με τη διακοπή του καπνίσματος
- Με συστηματική άσκηση
- Με τη λήψη άφθονου νερού και χυμών
Αναζητήστε γαστρεντερολόγο στη Λάρισα στον επαγγελματικό οδηγό της πόλης!
