Εν έτει 2021, οι διατροφικές διαταραχές επηρεάζουν ένα ολοένα και αυξανόμενο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού. Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τις διατροφικές επιλογές και συνήθειες, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την παχυσαρκία, τα υψηλά επίπεδα κακής χοληστερόλης και τον σακχαρώδη διαβήτη, πλήττουν εκατομμύρια άτομα ανά την υφήλιο, υποδηλώνοντας μία γενική τάση αποστροφής από τις αναγνωρισμένες από την παγκόσμια κοινότητα διαιτολόγων και διατροφολόγων υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Κατόπιν εκτενούς μελέτης πάνω στις διατροφικές συνήθειες διαφόρων χωρών, μία γενική ομολογία θέλει τη μεσογειακή διατροφή να αποτελεί “φάρμακο” απέναντι στις συγκεκριμένες παθήσεις. Προτείνεται, μάλιστα, από ένα τεράστιο ποσοστό των επαγγελματιών διαιτολογίας και διατροφολογίας παγκοσμίως, ως ο βέλτιστος τρόπος διατήρησης μιας καλής σωματικής υγείας.

Πώς καθιερώθηκε η έννοια της μεσογειακής διατροφής;

Το μεσογειακό πρότυπο διατροφής υιοθετήθηκε ως έννοια μετά από εκτεταμένη μελέτη των διατροφικών επιλογών σε διάφορα κράτη, που πραγματοποιήθηκε τις δεκαετίες του 1940 και 1950. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά βάση σε αγροτικές περιοχές, με παραδείγματα τη Νότια Ιταλία, την Κρήτη, την Κορώνη Μεσσηνίας και την Κέρκυρα. Έκτοτε, μία πληθώρα πανεπιστημιακών ομάδων διαιτολόγων και διατροφολόγων ανά τον κόσμο, έχει αναγνωρίσει το σύνολο των θρεπτικών συστατικών της μεσογειακής διατροφής και την ικανότητά της να προλαμβάνει διάφορες καρδιοαγγειακές παθήσεις, διακηρύσσοντάς την ως το πλέον υγιεινό και θρεπτικό διατροφικό μοντέλο. Πρόκειται, πάντως, για κάτι παραπάνω από έναν κοινό τρόπο δίαιτας και διατροφής, αφού, πέραν του ότι απολαμβάνει παγκόσμιας αναγνώρισης από διαιτολόγους και διατροφολόγους, η μεσογειακή διατροφή το 2013 εντάχθηκε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς των κρατών της Μεσογείου.

Ποιες είναι οι τροφές που απαρτίζουν τη μεσογειακή διατροφή;

Η μεσογειακή διατροφή απεικονίζεται από τους ειδήμονες της διατροφολογίας και διαιτολογίας ως μία πυραμίδα τροφών, τα μέρη της οποίας αντικατοπτρίζουν τη συχνότητα με την οποία ο ανθρώπινος οργανισμός ενδείκνυται να προσλαμβάνει τις συγκεκριμένες τροφές. Η βάση της πυραμίδας αποτελείται από τροφές για τις οποίες ενδείκνυται καθημερινή κατανάλωση, η μέση της πυραμίδας αφορά σε τρόφιμα που προτείνεται να καταναλώνονται μερικές φορές την εβδομάδα, ενώ η κορυφή της πυραμίδας περιλαμβάνει τρόφιμα για τα οποία συνίσταται μία μετριοπαθής κατανάλωση, ορισμένες, δηλαδή, φορές μηνιαίως. Πιο συγκεκριμένα, οι διατροφολόγοι προτείνουν την εξής κατανάλωση για τα συγκεκριμένα τρόφιμα:

  • Καθημερινή κατανάλωση: Ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι και δημητριακά (οι διατροφολόγοι συνηγορούν υπέρ των προϊόντων ολικής αλέσεως, καθότι είναι αποδεδειγμένα πιο εύπεπτα), όσπρια, φρούτα και λαχανικά, ξηροί καρποί, ελαιόλαδο και γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το τυρί και το γιαούρτι, εφόσον είναι άπαχα και δεν υπόκεινται σε επεξεργασία.

  • Εβδομαδιαία κατανάλωση: Ψάρι, διάφορα θαλασσινά προϊόντα, αυγά (ορισμένοι, πάντως, διαιτολόγοι θεωρούν πως ακόμα και η καθημερινή κατανάλωσή τους δε βλάπτει την υγεία), πουλερικά και γλυκά. Η πρόταση για κατανάλωση κρασιού κυμαίνεται ανάμεσα στην καθημερινή και την εβδομαδιαία βάση, πάντα, όμως, με φειδώ, ενώ προτείνεται το ερυθρό έναντι του λευκού.

  • Μηνιαία κατανάλωση: Κόκκινο κρέας, η κατανάλωση του οποίου ενδείκνυται περίπου μία φορά ανά δεκαήμερο ή τρεις φορές ανά μήνα.

Πέραν των παραπάνω τροφίμων, οι εξειδικευμένοι διατροφολόγοι και διαιτολόγοι συνιστούν την συστηματική σωματική άσκηση, την καθημερινή πρόσληψη ικανοποιητικής ποσότητας νερού, καθώς και την υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής, που βασίζεται στην εφαρμογή ενός μέτρου στις μερίδες. Οι παραπάνω παράγοντες αποδεδειγμένα διατηρούν το μεταβολισμό σε φυσιολογικά επίπεδα, ενώ τον διευκολύνουν να αποκομίσει τα θρεπτικά συστατικά που συναντώνται στις παραπάνω τροφές.

Ποια θρεπτικά συστατικά λαμβάνουμε μέσω της μεσογειακής διατροφής;

Η διεθνής αναγνώριση της μεσογειακής διατροφής δεν είναι τυχαία. Οι διαιτολόγοι και διατροφολόγοι συμφωνούν πως το σύνολο των θρεπτικών συστατικών που ο ανθρώπινος οργανισμός προσλαμβάνει μέσα από τις μεσογειακές διατροφικές συνήθειες, είναι συντριπτικά μεγαλύτερο, σε σχέση με κάθε άλλο μοτίβο δίαιτας και διατροφής. Ενδεικτικά, ορισμένα από τα εν λόγω αμέτρητα ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά που, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες διατροφολόγους και διαιτολόγους, προκύπτουν από τη μεσογειακή διατροφή, είναι τα εξής:

  • Αρκετές πηγές υδατανθράκων, που προκύπτουν από την καθημερινή παρουσία τροφών όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά και το ρύζι στο διαιτολόγιό μας.

  • Υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, οι οποίες βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά που ενδείκνυται να καταναλώνουμε σε ημερήσια βάση.

  • Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και αντιοξειδωτικές ουσίες, που περιέχουν τροφές όπως το ελαιόλαδο.

  • Αξιοσημείωτη ποσότητα ασβεστίου, καθώς και πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας, που υπάρχουν σε αφθονία στα γαλακτοκομικά προϊόντα.

  • Πρωτεΐνη και σίδηρος που προσλαμβάνουμε μέσω της κατανάλωσης πουλερικών.

  • Λιπαρά Ω3, φώσφορο, βιταμίνη D και σελήνιο, χάρη στην τακτική κατανάλωση τροφών όπως το ψάρι.

  • Σημαντική πρόσληψη, μεταξύ άλλων, σιδήρου, ασβεστίου και φυτικών ινών, από τρόφιμα όπως τα όσπρια και οι ξηροί καρποί.

Ποια οφέλη αποκομίζουμε από τη μεσογειακή διατροφή;

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής προτείνεται από τους ειδικούς για ποικίλους λόγους, δεδομένου ότι σχετίζεται με αμέτρητα οφέλη για τη σωματική υγεία. Πέραν των βασισμένων σε σχετικές μελέτες ενδείξεων πως αυτή σχετίζεται με τη μακροζωία, οι διατροφολόγοι και διαιτολόγοι δεν παύουν να υπογραμμίζουν τα σπουδαία επιμέρους οφέλη της, που συνδράμουν σε μία υγιέστερη, ποιοτικότερη και, κατά συνέπεια, σε τεράστιο βαθμό πιο ευτυχισμένη ζωή. Μερικά από αυτά είναι τα παρακάτω:

  • Ρύθμιση του μεταβολισμού, μείωση της απορρόφησης του λίπους και διατήρηση του σωματικού βάρους σε ένα φυσιολογικό επίπεδο.

  • Μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και διατήρηση μίας κανονικής αρτηριακής πίεσης.

  • Ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος μέσω της ευρείας ποικιλίας βιταμινούχων τροφών.

  • Εκμηδενισμός των πιθανοτήτων εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη ή έλεγχος της εν λόγω πάθησης, όταν έχει ήδη εμφανιστεί.

  • Αξιοσημείωτη αντιφλεγμονώδης λειτουργία και αντιοξειδωτική προστασία.

  • Βελτίωση της λειτουργίας του εντέρου και, κατ’ επέκταση, αποκλεισμός της εμφάνισης γαστρεντερολογικών προβλημάτων.

  • Δόμηση γερών οστών και συμβολή στη διατήρηση μίας υγιούς οστικής μάζας.

  • Αύξηση της HDL χοληστερόλης και παράλληλη μείωση των τριγλυκεριδίων και της LDL χοληστερόλης.

  • Ενδείξεις για περιορισμό του κινδύνου εμφάνισης παθήσεων όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η άνοια, καθώς και διάφορες μορφές καρκίνου.

  • Ενδυνάμωση του νευρικού συστήματος και αποφυγή ορισμένων νόσων νευρολογικής φύσεως.

Για ποιους ενδείκνυται η μεσογειακή διατροφή;

Οι διαιτολόγοι και διατροφολόγοι κρίνουν πως η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού και ποιοτικού τρόπου ζωής, όπως η μεσογειακή διατροφή, αποτελεί επιτακτική ανάγκη για ανθρώπους που πάσχουν από συγκεκριμένες ασθένειες ή αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η παχυσαρκία και πολλά ακόμα. Η μεσογειακή διατροφή, χωρίς αμφιβολία, αποτελεί αναγκαιότητα και για άτομα που έχουν προδιάθεση για κάποια από τις παραπάνω ασθένειες. Αυτό, φυσικά, δε συνεπάγεται πως τα εξ’ ολοκλήρου υγιή άτομα ενδείκνυται να ακολουθήσουν ένα διαφορετικό τρόπο ζωής. Η σωματική υγεία, η ποιότητα ζωής και η ευεξία των ανθρώπων πάντοτε επιδέχεται περιθωρίων βελτίωσης, με τη μεσογειακή διατροφή να δεσπόζει ως ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για την επίτευξή τους.

Πόσο εύκολο είναι να εντάξουμε τη μεσογειακή διατροφή στη ζωή μας;

Η μελέτη του συγκεκριμένου μοντέλου διατροφής πραγματοποιήθηκε κατ’ αποκλειστικότητα σε μεσογειακά κράτη, από όπου προκύπτει και η ονομασία του. Οι ειδήμονες διαιτολόγοι και διατροφολόγοι θεωρούν πως τα εν λόγω κράτη, λόγω του εύκρατου κλίματος, της ιδιαίτερα καλλιεργήσιμης γης και της πρόσβασης σε θάλασσα, αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης και υγιεινής διατροφής. Η πρόσβαση στα προϊόντα που απαρτίζουν τη μεσογειακή διατροφή είναι τεράστια για όσους διαμένουν σε μεσογειακά κράτη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, σε σχέση με κατοίκους περιοχών όπου οι γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες δυσχεραίνουν την υιοθέτηση μιας τέτοιας διατροφής. Εφόσον η εγχώρια καλλιέργεια, κτηνοτροφία και αλιεία μας ευνοεί, το μόνο που μένει είναι να παρέχουμε οι ίδιοι κίνητρο στον εαυτό μας, έτσι ώστε να διατηρούμε έναν υγιή τρόπο ζωής και μία καλή ψυχοσωματική κατάσταση.

Αποποίηση ευθυνών: Η εν λόγω ανάρτηση, αν και βασισμένη σε κοινώς αποδεκτές πηγές από τον επιστημονικό κόσμο, έχει καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις συμβουλές ενός επαγγελματία διαιτολόγου ή διατροφολόγου.

Αναζητήστε διαιτολόγους και διατροφολόγους στη Λάρισα στον επαγγελματικό οδηγό της πόλης!